خواهران مربی! هنگامی که صاحبان دعوت اعلام می کنند که دعوتشان، دعوتی تربیتی است، توجه به تربیت برایشان فرض عین می شود. با تربیت، افرادی آماده می شوند، که ارزش ها را به دوش می کشند و با آن زندگی می کنند و به سوی هدفی عظیم انجام وظیفه می کنند. 

 مطالعات نشان می دهد 60 درصد موفقیت عملی در امر تربیت برعهده مربی است. مربی کسی است که تأثیری قوی بر متربیان دارد و عهده دار ارتقاء و پیشرفت آنان می باشد.
کارشناسان تربیت تأکید می کنند، که آماده سازی متربی به شیوه ای محکم و پایدار، ناگزیر به بالا رفتن سطح او می انجامد. و هدف برنامه ی تربیتی نیز همین است. 

در این بحث، ان شاءالله به صفات یک مربی و علائم ظهور این صفات در وی و تکالیف عملی که به تحقق این صفات و رشد آن در نفس انسان کمک می کند، می پردازیم. 

1- مربّی ربّانی 

برای اینکه مربی بتواند در بین افراد نقش داشته باشد، باید در همه ی اعمال و تصمیماتش ربّانی باشد. 

- ویژگی ها: 

* در طول زندگی روزمره اش ناخودآگاه در بیدارسازی ایمان نقش دارد. او را می بینی که در محل کار، در خانه، در جلسه و در هر جمعی، در بین خواهرانش مشغول احیا و بیدارسازی ایمان است. 

* تعلیم و تعلم مردم برای تقرب به پروردگار، چرا که به واجب بودن امر به معروف و نهی از منکر معتقد است و به ارزش آن واقف می باشد. 

* اخلاص در عمل، حتی اگر هم آن عمل دائمی و پی در پی نباشد؛ زیرا  او یک مربی است و شخصاً احساس مسئولیت می کند. 

* از امکانات موجود استفاده کرده و بر خدا توکل می کند. او می داند که تلاش بشر محدود است و توفیق از سوی خداوند است. بنابراین، این دعا را بسیار تکرار می کند: «اللّهم انّا لانُحسِن التّدبیر، فدبّر لنا اُمورنا، إنَّک علی کلّ شیءٍ قدیر».

* همواره در او اطمینان و امید به یاری خداوند را می بینی.

* هرگاه در عمل یا گفتارش موفق می شود و دیگران را تحت تأثیر قرار می دهد، فضیلت این امر را به خدا نسبت می دهد نه به خودش. 

- تکالیف عملی: 

* تأکید و مداومت بر اوراد پنج گانه: قرآن، اذکار، ورد محاسبه، ورد رابطه و دعا 

* همواره بر تجدید نیت در هر کاری حریص باش، هر چند کار کوچکی باشد.

* به دعا کردن برای خواهرانت در غیابشان خود را عادت بده. 

* افزایش طاعت و غنیمت شمردن اوقات عبادت و درک رمز و حکمت هر عبادت، تا بتوانی شعار «با حضور قلب نماز بخوان» را سرلوحه ی خود قرار دهی. 

* خود را به کمک خواستن از خداوند و توکل کامل در هر شرایطی عادت بده و این عادت را حفظ کن. 

2- قدوه و الگو 

مربی در صورتی که یک الگوی عملی برای افراد گروه باشد، مربی مؤثری خواهد بود.

ویژگی ها: 

* الگو در رفتارش با خواهران، همکاران و همسایگان

* الگو در وعده ها و قرارها (سر وقت حاضر شدن) و استفاده ی بهینه از وقت.

* الگو در قیافه و ظاهرش و در نظم و تدبیر منزل

* متمایز در همه ی جوانب به گونه ای که معنی فراگیر و کامل تربیت در شخصیتش محقق باشد. 

- تکالیف عملی: 

* خلوت کردن با خود، بررسی نفس و شناسایی نکات منفی موجود و علاج آن به این ترتیب که: نفس خود را ملزم گردانیم و عهد ببندیم که همواره آن را نظارت کنیم.. 

* نماز حاجت و دعا: «اللّهم اهدِنا و اهد بِنا و اجعلنا سبباً لِمَن اهتدی» 

* سعی کن در برخوردهایت با دیگران از اخلاق والایی برخوردار باشی.

* سلیقه ی برترِ تو در الگو بودن، همان اخلاق زیبایت باشد؛ مادامی که لباس گرانبهایی بر تن می کنی.

* به ارزش هایی که دیگران را بدان دعوت می کنی، پایبند باش؛ یعنی با تمام وجود آن چیزی که دیگران را به آن فرا می خوانی بپذیر و با آن زندگی کن. 

* سنگ صبور خواهرانت باش، به درد دل ها و آرزوهایشان گوش و اسرارشان را حفظ کن. 

3- صمیمی و محبوب 

- خواهر مربی داعی، برای اینکه به نتایج تربیتی مطلوبی دست یابد، باید دارای سعه صدر و قلبی عاری از کینه باشد تا در بین خواهرانش محبوب و دوست داشتنی باشد. 

- نشانه های این صفت: 

* ذاتاً اهل گذشت کردن و بخشیدن است. 

* همواره در اطرافش تعداد زیادی از خواهران جمع شده اند که از هر طیف و گروهی در میان شان یافت می شوند. 

* در نزد خواهرانش، فردی محبوب، قابل اطمینان، امانتدار و حافظ اسرار آنان به شمار می رود.

* هرگز بخاطر خودش انتقام نمی گیرد و خشمش را فرو می خورد.

* گشاده رو و بشاش است و خوش آمدگویی و برقراری ارتباط را نیکو انجام می دهد. 

* کلید ورود به قلب هر یک از خواهران را می شناسد و تفاوت های فردی را رعایت می کند. 

* همواره به خواهرانش خدمت می کند؛ چرا که به خوبی معنی مفید بودن برای دیگران را می داند. 

- تکالیف عملی: 

* با خود عهد کن که از مجلس خواهرانت خارج نشوی و آنان را ترک نکنی، مگر با درونی پاک و قلبی پر از محبت نسبت به آنان 

* اگر مسئله ای بین تو و خواهرانت به وجود آمده و احساس می کنی در حق آنان خطایی کرده ای، خودت شخصاً آن را برطرف کن؛ این کار را می توانی با تقدیم هدیه، دیدار و یا ارائه خدمتی به ایشان انجام دهی با استعانت از فهم مشترکی که بین شما وجود دارد و براساس آن تربیت شده اید. 

* استغفار و دعا برای خواهرانت (در غیابشان) را فراموش نکن و بر آن مداومت بورز. 

  و باید دانست که این مهم حاصل نمی شود مگر اینکه داعی الی الله ارتباط محکمی با خدا داشته باشد، همواره به سوی خدا گام بردارد و در آرزوی لقای پروردگارش باشد. اگر شخص داعی خدا را دوست بدارد و با نوافل به سوی او تقرب بجوید، خدا نیز او را دوست خواهد داشت و زمانی که خدا او را دوست داشته باشد، محبت او را در دل بندگانش خواهد انداخت. 

 از ابی هریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و سلم، فرمودند: 

هر گاه خداوند بنده ای را دوست داشته باشد، جبرئیل ندا می دهد که خدای تعالی، فلان بنده را دوست دارد، پس او را دوست بدارید و سپس اهل آسمان او را دوست می دارند و پس از آن در نزد زمینیان نیز پذیرفته خواهد شد. 

4- سرشار از حس دعوتگری 

بدین معنا که علائم زیر در خواهر مربی دعوتگر جلوه گر شود: 

* در برنامه هایش منضبط است و مراقب است کارهایش بیش از حد معمول تعطیل نشود. 

* کانال های دعوی سالم را پیگیری کرده و برای کارش استفاده می کند. 

* هنگامی که مکلّف به انجام کاری می شود به خوبی می داند چه چیزی از او خواسته شده. 

* اهل ابتکار و نوآوری است و به کارهای دعوی جدید مبادرت می ورزد. 

* توانایی ها و استعدادهای خواهرانش را می شناسد و آن ها را به خوبی و در جای مناسب خود به خدمت گرفته و رشد می دهد. 

* ارتباط خوبی بین نسل ها برقرار می کند و انتقال فرهنگ و دانش را از نسلی به نسلی دیگر حائز اهمیت دانسته و به آن بها می دهد. 

* به محیطی که در آن قرار گرفته و متغیراتی که در آن تأثیرگذار است، کاملاً آگاه و مسلط می باشد. 

- تکالیف عملی: 

* خود و خواهرانت را به کارهای دعوی معین (مشخص شده) در طول یک ماه مکلّف کن و آن را با دقت نظر پیگیری و نظارت کن. 

* توانایی و استعداد خواهرانت را به دقت بررسی کن تا بتوانی کارها را براساس آن به افراد واگذار کنی و در آموزش آن ها و تربیت نسل جدید موفق باشی.

* هنگام پیگیری و نظارت بر کار افراد صبور باش و توجیهاتت برای افراد به گونه ای باشد که باعث ارتقای آنان شود؛ و بدان که توجیه و نصیحت ثمری نخواهد داشت مگر اینکه ناصح و منصوح هر دو، آن چه را برای خود دوست می دارند برای دیگری نیز دوست بدارند.

5- متعادل در احساسات، عواطف و هیجانات: 

 - خواهر مربی! بدان، کسی که در طریق دعوت گام برمی دارد، لازم است این صفت را در خود ایجاد کند. چرا که شخص مربی در موقعیت های متفاوتی قرار می گیرد، که احتیاج به عکس العمل های متعادل به دور از تهدید و اغراق و تحقیر دارد. 

- ویژگی ها: 

* او را با حکمت و متوازن می یابی که در قضاوت شتاب نمی کند و به یک منبع خبری یا یک دیدگاه اکتفا نمی کند؛ بلکه صبر می کند تا شخصاً از موضوع اطمینان حاصل کند. 

* هرگز به خاطر خودش انتقام نمی گیرد و دیگران را وقتی در حق او خطایی کرده باشند، می بخشد.

* به هر صاحب حقی، حقش را بدون تهدید و تحقیر پرداخت می کند. 

* بین منافع و ضررهای احتمالی موازنه ی کامل و درستی انجام می دهد و سخن امام را به خاطر می سپارد که: حفظ افراد بر کسب جایگاه اولویت دارد.

- تکالیف عملی: 

* نَفس خود را ملزم کن که خود را به حکمت و اعتدال بیاراید و از تعجیل و هیجان بپرهیزد و سپس از این صفات مراقبت کرده و آن را ثابت گرداند. 

* و اگر احساس کردی به این صفات پایبند نیستی، به سیره ی رسول الله صلی الله علیه و سلم مراجعه کن.